Iris sibirica 'Silver Beauty'
De meeste van de ongeveer 300 soorten die geschikt zijn voor de siertuin komen in het voorjaar terug op een tijd wanneer de meeste hyacinten en tulpen zijn uitgebloeid; ze komen dus op een prettig moment.
»» Allium siculum
Bij ons o.a.: A. afflatuense "Purple Sensation', A. albopilosum/A. christophii, A. atropurpureum, A. caeruleum/A. azureum, A. giganteum 'Gladiator' en de zeldzame A. giganteum 'Globemaster', A. karataviense 'Ivory Queen', A. moly, A. nigrum, A. oreophilum/A. ostrowskianum, A. rosenbachianum, A.schubertii, A. siculum/Nectaroscordum siculum, A. sphaerocephalon, A. stipiatum, A. stipiatum 'Violet Beauty' en A. unifolium.
«« Allium unifolium
Er zijn 3 groepen: de herfstbloeiers, de Mediterrane soorten en de voorjaarsbloeiers. De in het voorjaar bloeiende bollen zijn heel winterhard, kunnen verwilderen en verdragen wat schaduw. De bekendste soort in deze groep is de A. blanda (blauwe anemoon). Twee bekende variëteiten zijn A. blanda 'Blue Shades' en A. blanda 'Charmer'. De soort Anemone coronaria 'Mr. Fokker' is niet winterhard.
»» Anemone 'Blue Shades'
B. pycnantha/Muscari parodoxum is een soort reuze blauwe druif met een donker, paarsblauwe kleur; geschikt voor verwildering.
Lage blauwe en witte hyacinthen, b.v. B. amethystina 'Blauw', voorjaarsbloeiend en geschikt voor verwildering.
Plant ze in de herfst op een beschutte plaats, b.v. onder een struik dicht bij elkaar, want de bloemen zijn teer maar schitterend. Een bekende soort is B. corrina 'Koningin Fabiola'.
«« Brodiaea 'Koningin Fabiola'
In Nederland zijn 3 ondersoorten geschikt voor de tuin. Camassia verlangt een vochtige, stevige bodem op een licht beschaduwde plaats.
Wij noemen hier C. leichtlinii -Alba Groep.
Sneeuwroem bloeit blauw, wit of rose omstreeks maart en leent zich zeer goed voor verwildering. De geringe hoogte maakt het bolletje geschikt voor de rotstuin. Bij ons staat de C. forbesii 'Pink Giant'.
De helmbloem omvat enkele honderden soorten; enkele daarvan zijn knolgewassen. De knolletjes kunnen verwilderen op wat droge, beschaduwde plaatsen (bosgrond). Een bekende soort is C. solida of vogeltje-op-de-kruk.
Er bestaan ongeveer 80 ondersoorten, die moeilijk van elkaar zijn te onderscheiden. Wij kennen vnl. de voorjaarsbloeiende, grootbloemige soorten in de kleuren wit, geel, blauw en bont, soms gestreept, de zgn. Hollandse krokussen. Ze zijn niet echt sterk. De meestal wat kleinere soorten zijn sterker, bloeien wat vroeger en zijn beter geschikt voor verwildering. In onze tuin een allegaartje met daartussen o.a. C. chrysanthus 'Cream Beauty', C. chrysanthus 'Prins Claus', C. grandiflora 'Flower Record' en C. sieberi ssp. sublimis 'Tricolor'.
«« Crocus 'King of the striped'
Er bestaat een kleine, maar waardevolle groep voor de tuin. Liefst lemige, doorlatende grond (bv. in de rotstuin). Wij hebben de najaarsbloeiende C. hederifolium/C. neapolitanum.
Dichelostemma ida-maia, hoog 45 cm. met opvallende rode buisbloemen en een groengeel topje, geschikt als potplant op een warme, beschutte plaats; niet winterhard.
De winteraconiet bloeit heel vroeg, onmiddellijk na het sneeuwklokje. Staat bij voorkeur in vochtige, goed vasthoudende grond. Geliefde voorjaarsbloeier vanwege zijn felle, gele kleur. Niet opgraven of verplanten.
De Naald van Cleopatra is bijzonder indrukwekkend en sierlijk en komt het best tot zijn recht in een grote border met vaste planten; in ons land kunnen ongeveer 5 ondersoorten worden aangeplant; bij ons staat de E. robustus (2-3 m., bloemen bruin met groene tekening) en E. x isabellinus, kruisingen in tinten wit, roze, geelbruin en oranje, zoals E. 'Cleopatra' (oranjeroze), E. 'Roford' (roze) en E. 'Ruiter-hybriden (gemengd).
«« Naald van Cleopatra
Hondstand heeft ongeveer 15 knoldragende soorten. Ze hebben hangende bloemen en staan bij voorkeur in humusrijke grond, b.v. onder bomen. In onze tuin b.v. E. dens-canis 'Purple King'.
»» Erythronium 'Purple King'
Het geslacht Fritillaria is heel omvangrijk en de onderlinge verschillen zijn soms zeer groot. Bij ons komt voor F. meleagris, het bekende kievitseitje, inheems op drassig grasland, F. davisii, F. glauca 'Goldilocks', F. michailovskyi, F. pallidiflora en de bijzondere F. persica 'Adiyaman' met aan de top 10 tot 50 donkerpaars gekleurde, klokvormige, hangende bloemen.
«« Fritillaria michailovskyi
Galanthus elwesii is het bekende sneeuwklokje, samen met de winteraconiet het vroegst bloeiende bolgewasje; vermeerdert zich gemakkelijk.
De Geranium tuberosum of knolooievaarsbek komt in het wild voor rond de Middellandse Zee; de soort is laag en bloeit in het voorjaar.
vorstgevoelige, opvallende, knoldragende vaste plant met iriisachtige, olijfgroene bloemen
of Spaanse hyacint, lage, wilde hyacinten meest blauw en rose.
Ipheion uniflorum ook Triteleia uniflora genoemd, een blauwpaars tot blauwwit bolgewasje, dat gemakkelijk verwildert in behoorlijk doorlatende grond met zon of halfschaduw.
«« Ipheion uniflorum
Irissen zijn bekend als snijbloem uit de kas, als vaste plant (b.v. Iris germanica), als moerasplant (gele lis) en als vroegbloeiend bolgewasje.
Van de bolgewassen zijn de Hollandse irissen het bekendst en daarin weer de reticulatagroep met 15 cm. hoge geurende, meest paars tot blauwe bloemen, geschikt voor verwildering; er zijn vele rassen en hybriden die op naam worden geteeld.
Een bijzondere soort is de Hermodactylus tuberosus of vingerknol met groenzwarte bloemen; op een zonnige, goed gedraineerde plaats kan deze soms verwilderen. Verder bij ons o.a. de juno-iris Iris cycloglossa, met grote, platte bloemen violet met een wit centrum, heerlijk geurend.
»» Iris 'Gipsy Beauty'
Niet winterhard bolgewasje uit Zuid-Afrika, dus bolletjes planten in een pot waar potgrond rijkelijk met zand wordt gemengd. Bloeit in de zomer. Het aanbod is niet groot in ons land. Bij ons I. 'Rose Emperor'.
Onbekend bolgewas uit Azië; bloeit laat nadat andere bollen al zijn uitgebloeid liefst in een gloeiend hete zomer; de soort I. palassii is het bekendst.
Lenteklokjes zijn goed winterharde planten met knikkende witte en groene soorten net als sneeuwklokjes, geschikt om van te snijden; de bekendste soort is L. aestivum 'Gravetye Giant' het zomerklokje, robuust en rijk wit bloeiend
Lelies zijn het zinnebeeld van reinheid en onschuld ! De soort is zeer oud en over de pracht, kleur en geur is veel geschreven. In het wild kwam vroeger de oranje roggelelie voor, afgebeeld op oude schilderijen en in een postzegelserie uit 1994. In onze tuin enkele lelies, waaronder L. martagon of Turkse lelie, volledig winterhard, paarsbloeiend in de zomer met een lengte van meer dan 1 m.
«« Lilium martagon
De populaire "blauwe druifjes"; heel goed winterharde bolletjes, die over het algemeen in het midden van het voorjaar bloeien. Goed geschikt als snijbloem en verwilderen gemakkelijk. De bekendste soort is M. armeniacum in allerlei tinten blauw.
Heel fraai is de kuif- of vederhyacint M. comosum 'Plumosum', die roodachtig-violet is
Populair bolgewas vaak te vinden onder bomen en struiken of verwilderd in weilanden; groeit ook in borders met vaste planten en wordt gekweekt in potten, schalen en op glas. Een echte snijbloem. Het is onmogelijk alle soorten en kruisingen te beschrijven, maar de bollenkwekers geven meestal voldoende informatie. In onze tuin bloeien ieder jaar vele honderden narcissen waaronder N. cantabricus ssp. foliosus 'Cheerfulness', N. cyclamineus 'Duet' en 'Golden Bells', N. jonquilla 'Lemon Beaut' en 'Manly', N. papyraceus 'Petit Four', N. obvallaris 'Orangery', N. pseudonarcissus ssp. pseudonarcissus 'Rip van Winkle', N. tazetta ssp. italicus 'Thalia', de zeer vroeg bloeiende N. tazetta ssp. italicus 'Tête-à-Tête en N. triandus ssp. triandus 'W.P. Milner' en 'White Marvel'.
»» Narcissus 'Cheerfulness'
Bij ons in de tuin komen de twee bekendste soorten voor, nl. O. nutans of knikkende vogelmelk en O. umbellatum de gewone vogelmelk; beide soorten hebben stervormige, witte (knikkende) bloemen, die gemakkelijk verwilderen en best wat schaduw verdragen ; allebei de soorten soorten zijn geschikt om van te snijden en stammen oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied
Puschkinia is een vroege bloeier die grote gelijkenis vertoont met Scilla. Het bolgewasje kan goed verwilderen in een border, een stuk gras of onder lage struiken. Er zijn maar 2 belangrijke soorten, waarvan de P. scilloides var. libanotica het bekendst is.
«« Puschkinia scilloides
Sterhyacinten zijn leuke tuinplanten. Ze bloeien rijk en de gesneden bloemen zijn op een vaas goed houdbaar. De meeste soorten zijn geschikt voor verwildering op een vochtvasthoudende bodem. In onze tuin o.a. de vroegbloeiende S. tubergiana/S. mischtschenkoana (door de firma van Tubergen uit het noorden van Irak geïmporteerd) en de S. peruviana . Voor Scilla campanulata zie Hyacinthoides hispanica.
»» Scilla mischtschenkoana
De harlekijnbloem is verwant aan de Ixia; het rijkbloeiend bolgewasje is niet echt winterhard, maar in juni en juli een lust voor het oog met zijn vnl. rode, rose en witte tinten.
«« Sparaxis
De tulp is over de hele wereld bekend als snijbloem. Eind 16e eeuw werd de tulp uit Turkije en Iran naar de West-Europa gebracht, waar al snel een tulpenrage uitbrak met sterk oplopende prijzen totdat één enkele tulpenbol zijn gewicht in goud waard was.
Later werden veel kruisingen en nieuwe soorten geïntroduceerd door de firma van Tubergen.
Tulpen doen het maar een jaar of twee echt goed, daarna moet u weer nieuwe aanschaffen. Wij geven daarom de voorkeur aan botanische tulpen, een soort die niet opgegraven hoeft te worden en waarvan men jaar na jaar plezier heeft.
»» Tulipa 'Persian Pearl'
Er bestaan zoveel soorten dat er een classificatieschema is opgesteld. Wij geven hier een kleine opsomming van de vele soorten uit onze tuin:
(botanische) T. humilis pulchella Albocaerulea Oculata Group, T. humilis Violacea Group black center, T. oculis-solis 'Orange Emperor', T. ostrowskiana 'Persian Pearl' en 'Peach Blossom', T. pulchella humilis, T. saxatilis en T. urumiensis;
«« Tulipa 'Black Parrot'
(overige) T. altaica 'Apricot Beauty' en 'Angélique', T. biflora 'Black Parrot', T. celsiana 'Christmas Marvel', T. dasystemon, T. eichleri "Fancy Frills", T. galatica 'Generaal de Wet', T. grengiolensis 'Groenland', T. ingens "Johann Strauss', T. maximowiczii 'Menton', T. praestans 'Prinses Irene', T. pulchella humilis 'Queen of Night' en T. tetraphylla 'Toronto'.
(moderne soorten)"Addis", 'Artist', 'Attilla', 'Blue Aimable', 'Blue Diamond','Blue Heron', 'Blue Parrot', 'Fantasy','Formosa', 'Fringed Beauty', 'Hollandia', 'Jan Reus', 'Orange Favoriet', 'Rococo', 'Uncle Tom', 'Upstar' en 'Violet Beauty en Violet Queen' .
Tulipa 'Apricot Parrot'
Terug naar de hoofdpagina
