Vogels in de tuin
Stekkenplek Zwingelspaan
VOGELS in de tuin (BIRDS in the garden)
Vogels de tuin inlokken geeft meestal een heel plezierig gevoel, want komen er veel, dan gaat het waarschijnlijk heel goed met je tuintje. Het zijn over het algemeen ongecompliceerde, klankrijke vriendjes, die weinig beschadigen, voor een hoop leven en muziek zorgen, allerlei insekten opruimen en en passant nog te hooi en te gras voor je zaaien.
Hieronder een lijst van de vogels die de afgelopen 25 jaar in of vlak bij onze tuin werden gezien.
Enkele boeken of naslagwerken over dit onderwerp zijn:
Elisabeth de Lestrieux "Vogels lokken in de tuin", uitg. TIRION, Baarn, ISBN 90- 5210-197-3 enPforr, Linbrunner "Thieme's Vogelatlas, de Europese broedvogels", uitg. B.V. W.J. THIEME & Cie, Zutphen, ISBN 90-03-97113-7

Allerlei vogeltjes op de voederplank
Pelikaanachtigen
Aalscholver (Phalacrocorax carbo))
Behendig duikende onderwaterzwemmers, die vrijwel op alle meren en langss alle kusten van de wereld voorkomt
Reigerachtigen
Blauwe reiger (Ardea cinerea)
Zoeken bij voorkeur open waterrijke gebieden in het binnenland en bij de kust
Eendvogels
Ganzen
Brandgans (Branta leucopsis)
Trekvogel; zeer plaatselijk met voorkeur voor zoutwatermoerassen en slikken
Grauwe gans (Anser anser)
Trekvogel; leeft bij grotere, stilstaande wateren met uitgestrekte rietbestanden, verlandingsgebieden en mondingsgebieden van rivieren en op weiden en stoppelvelden
Kolgans (Anser albifrons)
Trekvogel; brengt in grote aantallen de winter door op de slikken van het Haringvliet en op open weilanden
Zwemeenden
Wilde eend (Anas platyrhynchos)
Komt algemeen voor op allerlei binnenwateren, in sloten en op stadsvijvers
Roofvogels

»» Sperwer
Buizerden
Buizerd (Buteo buteo)
De buizerd houdt zich bij voorkeur op in open bosgebieden of boomgroepen met aangrenzende landbouwgrond; zit vaak op palen en takken
Havikachtigen
Sperwer (Accipiter nisus)
De sperwer maakt laag vliegend jacht op kleine vogels in bossen, parken en tuinen
Kiekendieven
Bruine kiekendief (Circus aeruginosus)
Zij vliegen laag en speurend boven open moerassen, rietkragen en rietvelden
Valken
Torenvalk (Falco tinnunculus)
Speuren "wiekelend" hun jachtgebied af, zelfs midden in steden, boven weiden en braak liggende stukken grond
Kwartels, Patrijzen en Fazanten
Patrijs (Perdix perdix)
De patrijs komt regelmatig voor in open landschappen, vliegt snorrend op gevolgd door een snelle glijvlucht
Fazant (Phasianus colchicus)
Een fazant leeft bij voorkeur in landbouwgebieden met veel bosjes en bomen, langs waters en meren en aan akkers grenzende vochtige bossen
Kraanvogels en verwante soorten
Rallen, Waterhoentjes en Koeten
Waterhoen (Gallinula chloropus)
Leeft in oeverbegroeiing van allerlei wateren; voorkeur voor stilstaand water met drijvende planten
Meerkoet (Fulica atra)
Goede duikers, die weinig vliegen; bij gevaar lopen zij slaand met de vleugels over het water om zich in het riet te verbergen; komen voor op alle grote wateren, plassen, meren, grachten en brede sloten
Steltlopers
Scholeksters, Plevieren
Scholekster (Haematopus ostralegus)
Bewoner van kusten, droge weilanden, ingedijkt land en rivierdelta's; verschijnt steeds meer in het binnenland langs binnenwateren
Kievit (Vanellus vanellus)
Weidevogel die in heel Nederland voorkomt met voorkeur voor vochtig grasland
Wulpen en Grutto's
Wulp (Numenius arquata)
Te vinden in veengebieden, moerassen en aangrenzende weilanden en akkers, vooral op zandgrond; ook op modderbanken, bij rivieruitmondingen en langs kusten

»» Wulp
Meeuwen
Zivermeeuw (Larus argentatus)
Typische zeemeeuwen, maar ontbreken niet in het binnenland; vormen soms dicht bevolkte kolonies langs de zee, op opgespoten zandvlakten, kwelders en schorren
Stormmeeuw (Larus canus)
Overwegend langs de kust, maar broeden ook in het binnenland; schuwer dan de kokmeeuw, maar laten zich soms 's winters op binnenwateren uit de hand voeren
Kokmeeuw (Larus ridibundus)
Voelt zich thuis bij zout en zoet water; eten behalve natuurlijk voedsel ook afval op vuilnisstortplaatsen en brood; zoeken 's winters de bebouwing om zich te laten voeren
Duiven
Houtduif (Columba palumbus)
Algemeen voorkomende, inheemse duif; door verstedelijking kwam hij via parken en kerkhoven in menselijke nederzettingen terecht
Turkse tortel (Streptopelia decaocto)
Hoort thuis in India, maar is een cultuurvolger en bereikt daardoor steeds verder het Westen; nu algemeen in parken en tuinen
Koekoekvogels
«« Koekoek
Koekoek (Cuculus canorus)
Broedvogel in allerlei soorten bossen en parklandschappen; tijdens zijn verblijf in ons land is zijn roep regelmatig te horen; laten het uitbroeden en grootbrengen van hun jong over aan kleinere pleegouders
Uilen
Ransuil (Asio otis)
Heeft lange, beweeglijke oorpluimen. Vliegt met zeer diepe vleugelslag. Zij horen thuis in grote parken, op kerkhoven met veel bomen en in open bossen. Jaagt al in de namiddag, maar meestal in de schemering en 's nachts. Voedt zich eenzijdig met vnl. muizen. Bouwt geen nest, maar nestelt in verlaten nesten van kraaien en eksters.
Gierzwaluwen
Gierzwaluw (Apus apus)
Zijn in vele steden en dorpen een bekende verschijning; trekken de aandacht door het gemak en de grote snelheid waarmee zij hoog in de lucht -schrille kreten uitstotend- rondvliegen

»» Grote bonte specht
Spechtvogels
Grote bonte specht (Dendrocopos major)
Komt voor waar oude bomen staan in dichte en open bossen, parken, lanen en boomgaarden
Zangvogels
Leeuweriken
Veldleeuwerik (Alauda arvensis)
Bewoner van boomloze vlakten, duinen en weiden
Zwaluwen
Boerenzwaluw (Hirundo rustica)
Broeden alleen in de omgeving van de mens, vooral in veestallen, onder afdaken, bruggen en in andere ruimten met vrije aan- en afvlucht
«« Boerenzwaluw
Huiszwaluw (Delichon urbica)
Het halfbolvormige nest wordt gebouwd aan de buitenzijde van gebouwen; algemeen op bouwland en in weiden en dan dikwijls in zwermen
Piepers en Kwikstaarten
Graspieper (Anthus pratensis)
Zitten zelden op een boom; te vinden op open heidevelden, natte weiden, venen, duinen en moerassige gebieden
Gele kwikstaart (Mothacilla flava)
Sierlijke, snellopende vogeltjes met lange staarten, die hun naam danken aan de gwoonte met de staart te wippen; bewoont vochtige tot moerasige bouw- en weilanden en komt voor bij meren en plassen in het laagland; broedt o.a. op koren- en bietenakkers
««
Gele kwikstaart
Witte kwikstaart (Motacilla alba alba)
Kwikstaarten zijn niet kieskeurig; komen overal voor, b.v. in parken, bij boerderijen, onder daken, houtstapels, nissen in gebouwen en struiken op oevers
Spreeuwen
Spreeuw (Sturnus vulgaris)
Leeft in open, boomrijke landschappen met boomgaarden, parken, oude tuinen, lanen enz.; in zomer en herfst vormen zij grote zwermen, die schade kunnen aanrichten aan boomgaarden
Kraaien en verwante soorten
Vlaamse gaai ((Garrulus glandarius)
Bekende bewoner van dichte bosen met veel onderhout; ook in parken en tuinen met opgaand geboomte; meestal schreeuwen ze, maar ze kunnen goed zingen
Ekster (Pica pica)
Bewoont dichte bossen, open cultuurland met bosjes, heggen, parken, grote tuinen, kerkhoven en lanen; komt ook voor bij boerderijen aan randen van steden en dorpen
Kauw (Corvus monedula)
Zoekt open, parkachtige landschappen met oude bomen in of bij menselijke nederzettingen
Zwarte kraai (Corvus corone)
Meestal alleen of als paar; bewoont bossen, cultuurland met veel bomen, weiland met bosjes of afzonderlijke boomgroepen
Winterkoningen
Winterkoning (Troglodytes troglodytes)
Kwiek en behendig vogeltje dat voorkomt in bossen, parken, tuinen met heggen en veel heesters met onderbegroeiing
Heggemussen
Heggemus (Prunella modularis)
Heel bekend vogeltje in onze tuin; lijkt op de mus, maar heeft een puntiger snaveltje en is veel eenkenniger dan de gewone huismus
Zangers en verwante soorten
Spotvogel (Hippolais icterina)
Leeft bij voorkeur in vochtige gebieden met hoog struikgewas; bevolkt tunen en kerkhoven vooral als daar vlierbomen staan

»» Spotvogel
Fitis (Phylloscopus trochilus)
Lijkt sterk op de Tjiftjaf alleen de zang is anders; komt voor in allerlei soorten bos met onderbegroeiing, parken, tuinen en grienden
Tjiftjaf ((Phylloscopus collybita)
Weinig eisend vogeltje, dat voorkomt in allerlei losse boomgroepen met flinke onderbegroeiing b.v. bosjes populieren, elzenbosjes, houtwallen enz.
««
Goudhaantje
Goudhaantje (Regulus regulus)
Vormen in de winter samen met mezen en boomkruipers rondtrekkende groepen
Vliegenvangers
Grauwe vliegenvanger (Muscicapa striata)
Zit vaak rechtop op een dorre tak, paal of draad en maakt daarbij schokkende bewegingen met staart en vleugels; komt voor in allerelei bos, heesters en boomgroepen, tuinen en parken
Tapuiten en verwante soorten

»» Gekraagde roodstaart
Gekraagde roodstaart (Phoenicurus phoenicurus)
Komt voor in de nabijheid van de mens in tuinen, parken, kerkhoven en boomgaarden; zit vaak trillend op een paal of dorre tak met een wippende staart
Zwarte roodstaart (Phoenicurus ochruros)
Oorspronkelijk een bergvogel, nu bij huizenblokken en zelfs in de grote stad; zit vaak op een dakvorst met trillende staart
Blauwborst (Cyanosylvia svecica)
Trekvogel die broedt waar het vochtig is en lage vegetatie wordt onderbroken door lage heesters en bomen

»» Zwarte roodstaart
«« Blauwborst
Roodborst (Erithacus rubecula)
Ontbreken in geen enkel landschap; in de tuin zijn ze totaal niet schuw en komen regelmatig naar de voedertafel; verdrijven soortgenoten uit hun territorium
Lijsters
Merel (Turdus merula)
Zeer algemeen; echte cultuurvolger, meestal te vinden in parkachtige landschappen met veel ondergroei, verder in tuinen, parken, polders met rijen bomen enz.

»» Koperwiek
Koperwiek (Turdus iliacus)
Trekvogel die lijkt op de zanglijster; 's winters in open landschappen met verspreide boomgroepen en boomgaarden waar nog afgevallen fruit ligt
Zanglijster (Turdus philomelos)
Een der beste zangers, die vnl. in de schemering zingt op een hoge uitkijkpost; bewoner van loof- en naaldbossen met onderbegroeiing, parklandschappen, landgoederen, oude tuinen
Grote lijster (Turdus viscivorus)
Broedvogel van grote bosgebieden; ook in parken, grote dorpstuinen, begraafplaatsen, oude boomgaarden enz.
Kramsvogel (Turdus pilaris)
Wintergast, die in groepsverband vaak voorkomt bij boomgroepen, boomgaarden, rijen populieren, kerkhoven enz. met in de buurt grasland en akkers
Mezen
Koolmees (Parus major)
Weinig schuw, vertoont zich bij ramen of in huis; heeft voorkeur voor loof- en gemengde bossen met veel heesters, parken en tuinen
Pimpelmees (Parus caeruleus)
Heel bekende vogel omdat hij zich dicht bij huizen waagt; handige klauteraar met voorkeur voor niet te dicht loofbos in parken en tuinen; komt overal voor waar boomholten of nestkastjes zijn
Staartmees (Aegithalos caudatus)
Lijkt op een mees met met een lange staart; de kop is zuiver wit. Komt voor in loof- en gemengd bos, parken en tuinen met rijke heesterbegroeing. Leven een groot deel van het jaar in groepsverband en verdedigen dan hun groepsterritorium. Fraaie nesten in de vorm van een buidel vaak in boomgaffels.
Wevervogels
Huismus (Passer domesticus)
Beperkt zijn leefgebied tot menselijke nederzettingen; meest algemene en talrijkste broedvogel van ons land, die nestelt in allelei spleten in muren en bomen, onder oude dakpannen, in nestkastjes enz.
Ringmus (Passer montanus)
Heeft voorkeur voor cultuurgrond met geboomte, b.v. boomgaarden aan de rand van dorpen, boerderijen en bosjes met struikgewas
Vinken
Vink (Fringilla coelebs)
Algemene broedvogel van bossen, tuinen, parken, boomgaarden en andere gebieden waar bomen staan
««
Keep
Keep (Fringilla montifringilla)
Trekvogel die lijkt op een vink; komt voor in landschappen met lichte naaldbossen, berken- of wilgenbossen; 's winters ook in parken, tuinen en op open velden, meestal in zwermen
Groenling (Chloris chloris)
Broedvogel van parken, tuinen, bosranden, heggen, lanen en lichte gemengde bossen
Sijs (Carduelis spinus)
Gedeeltelijk trekvogel van niet te dichte naaldbossen; eten na de broedtijd zaden van elzen, berken en sparren
««
Sijs

»» Putter
Putter of Distelvink (Carduelis carduelis)
Cultuurvolger die broedt in de nabijheid van de mens in tuinen en boomgaarden; heeft voorliefde voor vruchtbomen en kastanjes in parken en lanen; zoekt als voedsel graag allerlei zaden van distels
Kneu (Carduelis cannabina)
Leeft 's winters met groenlingen en veldleeuweriken in grote groepen op akkers en grasland; broedt in open land met veel struikgewas, hagen, bosranden, parken en kerkhoven; als cultuurvolger ook in sierstruiken in de tuin

Groenling en kneu

Terug naar de
hoofdpagina